پیمان

سکوت علما، سیرى ستمگر و گرسنگى ستمدیده [نهج البلاغه : خطبه ۳]

پیمان

سکوت علما، سیرى ستمگر و گرسنگى ستمدیده [نهج البلاغه : خطبه ۳]

پیمان

در رثای دوری

يكشنبه, ۱۳ اسفند ۱۴۰۲، ۱۱:۱۷ ب.ظ

از قدیم هم می‌گفتند که دوری یار و ناکامی از وصال او رنج فراوان دارد. رنجی روحی که در عین بهره‌مندی از تمامی نعمات، انسان را سرگشته وادی حیرت می‌کند. 

برای ما می‌گفتند که شاعرانی مثل حافظ وقتی از دوری یار می‌گویند برای نرسیدن به خداست که ناله می‌کنند... اما برای هر انسانی که دل در گروی معشوقی خاکی دارد این موضوع از روز روشن‌تر است که دوری بعد از وصال، مثل مرگ است. مثل دود خفه‌کننده‌ای است که بعد از خاموش شدن آتش و خاکستر شدن همه‌چیز حاصل می‌شود... وقتی خانه دل سوخته و هیچ نمانده، تازه زمان خفگی و بغض‌های فروخورده شروع می‌شود.

شاید خدا این دوری‌ها را قرار داده است تا ما بزرگ شویم و بزرگ ببینیم. دیدمان وسیع شود و معشوق واقعی را دریابیم. گویند راه این معشوق، خودِ رسیدن است، اما چه خوش باشد آن زمانی که به او برسیم... تنها او باشد و او و غیر از او، هیچ.

  • حسین اسمعیل زاده

موضوعات چالشی

جمعه, ۸ دی ۱۴۰۲، ۱۱:۰۵ ب.ظ

موضوعاتی که در ادامه می‌آورم، ذهن من را درگیر کرده‌اند که امیدوارم برای آن‌ها از قرآن و احادیث جواب‌هایی عقلانی پیدا کنم:

۱- اثبات وجود خداوند یکتا که خالق و پرورش‌دهنده‌ی تمام موجودات جهان است،

۲- اثبات عادل بودن این خدا،

۳- اختیار و محدوده‌ی آن.

  • حسین اسمعیل زاده

پیامبری و انقلاب - ۱

سه شنبه, ۱۴ آذر ۱۴۰۲، ۱۱:۲۶ ب.ظ

مطالعه کتاب "پیامبری و انقلاب" آقای جلال‌الدین فارسی (چاپ ۱۳۶۱) را شروع کرده‌ام. سعی‌ام این است که هر روز مقداری از این کتاب را بخوانم و قسمت‌هایی از آن که برایم جالب بوده است و یا برداشت‌های خودم از آن را، بنویسم.

امروز مقدمه‌اش را تمام کردم. چند بخش جالب در مقدمه وجود دارد.

در پایین صفحه ۱۰ نویسنده شروع می‌کند به توضیح دادن درباره‌ی علت لزوم دانستن شرایط و اسباب نزول آیات و سوره‌ها:

   " فراگیری مومنان در دوره وحی، به فراگیری دانشجویانی می‌ماند که پزشکی را با استاد خویش در بالین بیماران و در اتاق عمل، می‌آموزند.

   هر آیه، سوره و مجموعه آیات شرایط نزولی دارد. ولی برخی از آن‌ها شناخته شده و در تاریخ ثبت است. از اینهاست که مفسران به عنوان شأن یا سبب نزول یاد می‌کنند. درک معنای دقیق آیه و مجموعه آیات هنگامی میسر است که شرایط نزول یا شأن و سبب آن معلوم گردد. از اینرو  مفسران از اصحاب پیامبر گرفته تاکنون بدان التفات نمو‌ده‌اند و بعضی کتاب‌های مستقلی در این باب نگاشته‌اند."

از اینجا تا چند پاراگراف، نویسنده اسامی نویسندگان و کتاب‌های مهم در زمینه اسباب نزول را می‌آورد. همچنین از نویسندگانِ کتب مربوطه نقل می‌کند که این علم بسیار مهم است و ابوالقاسم حسن بن محمد بن حبیب نیشابوری در کتاب "التنبیه علی فضل علوم القرآن" کار را تا آنجا پیش می‌برد که:

"...[شرایط و هنگام و جهات نزول قرآن] بیست و پنج گونه است که اگر کسی آن‌ها را نشناسد و تمیز ندهد، روا نباشد که سخن درباره کتاب خدای تعالی گوید."

نظر این کمترین آن است که، گرچه علم به علوم گفته شده مطلوب و برخی اوقات واجب است، اما باید توجه کرد که این خود حجابی در فهم و خواندن قرآن نباشد. مثلا در فهم آیه‌ی "أم خلقوا من غیر شیء أم هم الخالقون" لازم نیست تا اسباب نزول و زمان و مکان و شرایط جامعه در زمان نزول را بدانیم. این آیه یک استدلال عقلانی بسیار قوی را مطرح می‌کند که فارغ از دانستن جهات گفته شده، قابل بررسی و مطالعه است! گرچه علوم مذکور، در فهم بستر اجتماعی زمان نزول، فهم مصادیق، یافتن اصول و ... بسیار کمک کننده خواهد بود.

در ادامه بیان می‌کند که پس از رحلت پیامبر، برترین و بزرگترین حافظ و راوی قرآن حضرت علی(ع) است و ترتیب نزولی که هم‌اکنون به دست ما رسیده است، ارثیه ایشان برای حضرت امام جعفر صادق است. همچنین ترتیب نزولی از ابن عباس (شاگرد بلافصل علی(ع)) در دست است که با ترتیب اول، تطابق دارد.

در آخر مقدمه نکاتی را بیان می‌دارد:

   "قرآنی که به ترتیب نزولش مرتب باشد، تاریخی را که در شأن و اسباب نزول نوشته و نقل گشته است تصحیح می‌کند، مهم‌ترین حوادث عصر رسالت را که نزول سوره‌ها و مجموعه‌های آیات است بیان می‌دارد، آنچه را بنام حدیث از پیامبر نقل گشته و جزئی از تاریخ حیات وی است ارزیابی و رد و قبول می‌کند، سیره حضرتش را و تاریخ امت را در مرحله تکوین و رشد و قوام می‌نگارد و آنچه را در وقایع و اعمال آن دوره گفته و نوشته‌اند بر محک خویش می‌آزمایش. نگاشتن سیره رسول خدا بی استناد به قرآن، بی حرمتی به پیامبر و حقیقت، و فاحشترین جنایت است. از اینروست که نخستین سیره‌نویسانِ متعهد بسیار آیه و سوره را شاهد و دلیل و مستند سخن خویش می‌آورند و خیلی از روایات را مقرون با آیات قرآنی می‌سازند. چنانکه در صفحات سیره ابن اسحاق و مغازی ابن شهاب زهری و سپس طبقات ابن سعد دیده می‌شود."

این نکات در واقع بیان می‌کند که اصل، قرآن است و حالا که قرآن و ترتیب نزولی در اختیار ما است، باید از سنگ محک آن برای سنجش احادیث و گزارش‌های تاریخی استفاده کنیم، نه اینکه قرآن را گوشه‌ای نهاده تا خاک بخورد و مشغول توهمات خویش گردیم.

  • حسین اسمعیل زاده

کتاب "متاستاز اسرائیل" از کورش علیانی

شنبه, ۱۱ آذر ۱۴۰۲، ۱۲:۳۰ ق.ظ

این جنگ اخیر فلسطینی‌ها (۷ اکتبر ۲۰۲۳) برای‌ بیرون راندن رژیم اسرائیل از سرزمینِ فلسطینی‌ها (تمام آنچه اسرائیل در اختیار دارد) و کشتار بی‌مهابای مردم عادی فلسطینی توسط اسرائیل دوباره من را به فکر فرو برد تا بهتر و بیشتر درباره این رژیم بخوانم.

از شروع جنگ در همین فکرها بودم که در توئیتر دیدم که آقای علی رکاب، فروشنده محترم کتاب در شعبه انقلاب کتابفروشی اسم، در کتابفروشی مذکور بخشی را به کتاب‌هایی درباره اسرائیل اختصاص داده‌اند تا به سهم خود نقشی را در آگاهی مردم ایفا کنند. من هم که از خدا خواسته به راسته‌ی خیابان انقلاب، حد فاصل مترو تئاترشهر تا مترو میدان انقلاب که بهشتِ من است!، مراجعه کردم تا کتاب مناسبی در این زمینه تهیه کنم.

وارد کتابفروشی اسم شدم و بخش مربوطه را نیز یافتم. راستش با دیدن قیمت کتاب‌ها که از حدود ۱۵۰ هزار تومان شروع می‌شد (در تاریخ امروز قیمت دلار حدود ۵۰ هزار تومان و حداقل حقوق کارگران حدود ۸ میلیون تومان است!)، برق از سرم پرید و طبق معمول این‌ روزها دنبال آن کتاب‌ها در کتابخوان‌های الکترونیکی گشتم!

دو کتاب چشمم را گرفته بود: ۱- متاستاز اسرائیل و ۲- اختراع قوم یهود.

هیچ کدام را در کتابخوان‌های مشهور (طاقچه و فیدیبو) نیافتم. 

بی‌خیال شدم و به سمت خانه روان.

فردایش، دوست خوب جدیدی که سر کار پیدایش کردم را دیدم و این مسأله را با او در جریان گذاشتم. الحمدالله او هم اهل مطالعه است. او گفت که کتاب متاستاز اسرائیل را دارد! فردایش یا چند روز بعد کتاب را از او قرض گرفتم و موفق شدم آن را در عرض حدود ۲ هفته یا کمی بیشتر بخوانم.

این کتاب اثر آقای کورش علیانی است که مطالعات زیادی درباره‌ی اسرائیل داشته است. در همین بحبوحه‌ی جنگ نیز یک مناظره جالب و قابل استفاده با آقای صادق زیباکلام در مدرسه اینترنی آزاد داشت. آن مناظره هم بسیار قابل استفاده است.

شاید بتوان گفت خلاصه مطالب این کتاب را آقای ناصر نوبری (سفیر اسبق ایران در جماهیر شوروی) در برنامه جهان امروز شبکه خبر به تاریخ ۲۶ آبان ۱۴۰۲ ساعت ۱۱ شب، به خوبی بیان کردند:

"این تفکر که می‌گوید مملکت مال حزب اللهی هاست، همان تفکر صهیونیستی است که براساس عقیده، وطن‌سازی می‌کند! وطن براساس سکونت تعیین می‌شود و نه براساس عقیده."

 

در واقع اسرائیل رژیمی است که براساس اعتقاد صهیونیسم شکل گرفته است. تا آنجا که من فهمیدم و در کتاب هم اشاره شده است، صهیونیسم با یهودیت یکی نیست، گرچه‌ ریشه در یهودیت و برتر دانستن قوم یهود بر سایر انسان‌ها دارد. هرتزل، ایده‌پرداز و شاید مخترع صهیونیسم، انسانی بی‌دین بوده و به خدا اعتقاد نداشته است. او تعلقی قبیله‌ای به یهودیت داشته‌ است و به نظر می‌رسد که انگیزه شخصی‌اش از مطرح ساختن و دنبال کردن صهیونیسم، کسب قدرت‌ برای خود و قبیله خودش بوده است.

او از درون‌مایه‌های برتری خواهانه یهودیت، پول و سرمایه‌ی سرمایه‌داران یهودی و مظلوم نمایی یهودیان استفاده می‌کند و برای ایجاد واحدی سیاسی به نام اسرائیل ایده‌پردازی و کار عملیاتی انجام می‌دهد تا قوم و قبیله‌اش برای خود کشوری دست و پا کنند و به قدرت سیاسی و تاثیرگذار تبدیل شوند. در این میان، ضعف حکومت عثمانی، جنگ جهانی اول و جنبش‌های چپِ یهودی به کمکش می‌آیند، البته بعد از مرگش! تخمی که هرتزل می‌کارد توسط خون هزاران فلسطینی که‌ با گلوله‌ها و آموزش‌های نظامی انگلیسی‌ها به گروه‌های تروریستی اسرائیلی، ریخته شد، آبیاری می‌شود تا این درخت خبیث شکل بگیرد و هر روز میو‌ه‌های تلخ‌ و زهردار‌ به مردم جهان عرضه کند.

خانه و محل سکونت آدم‌ها را به ناحق از ایشان بگیری و بعد هم او را بکشی و غارت کنی. در رسانه‌های هم بگویی ما از خودمان دفاع می‌کنیم! اسم وزارت توحش خودت را هم بگذاری وزرات دفاع! واقعا این رفتار‌، شایسته‌ی ناسزاهای مست.هجن پایین شهری است! 

ان‌شاءالله بزودی کتاب "اختراع قوم یهود" را نیز تهیه می‌کنم و می‌خوانم.

  • حسین اسمعیل زاده

چه باید کرد؟ - ۲

چهارشنبه, ۸ آذر ۱۴۰۲، ۰۳:۰۹ ب.ظ

اول قسمت یک را بخوانید!

و اما بعد.

این روزها یکی از سوالات اصلی من، شیوه‌ی صحیح حکمرانی است. بهترین شیوه چگونه است؟ 

با توجه به اینکه طبق قرآن، پیامبر بهترین الگو برای هر انسانی است، جمع‌بندی من این است که برای پاسخ به پرسش خود باید زندگانی پیامبر و علی‌الخصوص شیوه‌ی حکمرانی او و جانشین برحقش‌ علی را محققانه دنبال کنم. آنقدر از آن‌ها بخوانم و بدانم که گویی آن‌ها را درک کرده‌ام و در زمانه‌ی ایشان زیسته‌ام.

طبق ادعای قرآن، بهترین پاسخ ممکن را آنجا خواهم یافت. طبیعتا باید حواسم باشم که معیار عمل پیامبر و علی، قرآن بوده است. در واقع تمام تلاش ایشان آن بوده است که هرآنچه خدا در قرآن گفته است را پیاده کنند و اندکی از آن تخطی نکنند. با این توضیح بدیهی به نظر می‌رسد که قرآن باید سرلوحه‌ی تمامی بررسی‌ها، حتی بررسی احادیث وارده و هر آنچه هست باشد.

قرآن بیان‌کننده‌ی همه چیز است. پیامبر و علی عامل به دستورات قرآن بودند. اصول هرچیزی (اعم از حکمرانی صحیح) در قرآن آمده است. یزرگترین و شاید تنهاترین کار ائمه استخراج فروع از اصول و عمل براساس این اصول و فروع بوده است!

طبق آنچه گفته شد، تصمیم گرفتم تا کتاب‌هایی را درباره زندگی پیامبر و شیوه‌ی به حکومت رسیدن و حکومت‌داری ایشان بخوانم. سه کتاب اولی که در این زمینه پیدا کردم:

۱- پیامبری و انقلاب

۲- پیامبری و جهاد

۳- پیامبری و حکومت

هر سه اثر جلال‌الدین فارسی

در واقع این سه کتاب فازهای مختلف دعوت پیامبر را در قالب شأن نزول آیات قرآن بیان می‌کنند.

یک کتاب دو جلدی دیگر هم از آقای جعفر سبحانی درباره زندگانی پیامبر پیدا کرده‌ام که طبق شنیده‌ها کتاب خوب و جالبی است. نامش "فروغ ابدیت" است.

 

تصمیم بر آن دارم تا این کتاب‌ها را بخوانم و آنچه را فهمیده‌ام در همین‌جا گزارش نمایم. امیدوارم که به نتایج قابل قبولی دست پیدا کنم.

  • حسین اسمعیل زاده

چه باید کرد؟ - ۱

چهارشنبه, ۸ آذر ۱۴۰۲، ۰۲:۰۹ ب.ظ

خیلی وقت است که به این موضوع فکر می‌کنم که برای سیاست و حکمرانی این جامعه چکار از دستم برمی‌آید؟

اولین نکته‌ای که فهمیدم این بود که باید آن جامعه ایده‌آل مهدوی را در کشور وجود خودم، پیاده کنم. این حداقل کار و لازمه است.

اینجا نکته‌ای قابل تامل وجود دارد؛ این ساخت خویشتن هیچ پایان متصوری ندارد! پرداختن به خویشتن به این معنا نیست که خود را فارغ از اجتماع و در غاری مخفی کنیم و به نماز و عبادت بپردازیم! این ساختن خود در بستر اجتماع اتفاق می‌افتد. با رسیدن به این درجه از فهم است که توجهمان به جامعه جلب می‌شود و می‌فهمیم خودسازیِ کامل و اعلی بدون دگرسازی و اصلاح جامعه امکان پذیر نیست! 

اگر یک آدم مسلمان به قکر جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، نباشد، حتی نمازش (که جزو شخصی‌ترین مسائل است) هم کیفیت خود را از دست می‌دهد!

هر شخصی (چه مسلمان و چه غیرمسلمان) با اندک تفکری در احوالات خویش در می‌یابد که برای اصلاح وضع خویش، چاره‌ای جز اصلاح وضع اجتماع و در مقیاس بزرگتر، کل این زمین، ندارد! منتها هر شخص به اندازه توانش:

لا یکلف الله نفسا إلا وسعها 

توان ما آدم‌ها، وقتی متشکل می‌شویم و با هم برای یک ایده می‌جنگیم، بسیار افزایش می‌یابد. خیلی بیشتر از جمع توان‌های شخصی هر یک.

 

  • حسین اسمعیل زاده

خدا در قرآن - ۰

سه شنبه, ۲۳ آبان ۱۴۰۲، ۰۶:۳۱ ب.ظ

فکر کنم ۴، ‌۵ سال پیش بود که با عطشی فراوان دنبال راه‌های مختلف اثبات وجود خداوند آفریننده و پیش برنده‌ی تمام موجودات می‌گشتم. 

در ذهنم پرسش‌های بسیاری می‌چرخید؛ آفریننده‌ یا آفریننده‌هایی برای این جهان وجود دارد؟ این آفریننده‌ها چندتایند؟ چگونه هستند؟ آیا جهان را آفریده‌اند و آن را به حال خود رها کرده‌اند؟ بعد از مرگ چه اتفاقی می‌افتد؟ این خدا یا خدایان جهان را چگونه آفریده و چه انتهای متصوری‌ (در صورت وجود) برای آن در نظر گرفته‌اند؟ آیا راه بهینه‌ای برای زندگی در این جهان وجود دارد؟ و ...

با مطالعه‌ی کتاب‌های مختلف، اثبات‌های ادعایی متفاوت و تقریر‌های متفاوت‌ترِ هر یک، به صورت اثباتی در وجود خداوندِ آفریننده‌ی پیش برنده‌ای که تمام جهان، آفرینش اوست و این جهان لحظه‌ای بدون رسیدگی او پابرجا نمی‌ماند و سرتاپا وابستگی به اوست، رسیدم! البته به زعم خودم. 

برای خواندن این اثبات به این لینک مراجعه کنید.

البته حالا که نگاه می‌کنم بخش آخر اثبات که درباره‌ی اثبات یگانگی خداوند است کمی نَچسب است و امیدوارم که در آینده‌ای نه چندان دور اثبات بِچَسب تری!  برای این بخش ارائه کنم.

و اما بعد. موضوع این نوشته، خدا در قرآن؛ چند وقتی است با خود می‌گویم که اگر قرآن مدعی ارائه‌ی پاسخ به تمامی پرسش‌هاست، پس حتما باید پاسخ درخوری برای این پرسش (وجود خدا و کیفیت وجود او)، داشته باشد.

طبق انتظار پیشینی، دیدم که قرآن حرف‌های زیادی در این زمینه زده است.

در اینجا آیاتی که مشخصا در همین زمینه هستند را می‌آورم:

۱ - آیه‌ای درباره‌ی لزوم عقلی وجود آفریننده یا آفریننده‌هایی برای جهان:

- أَمۡ خُلِقُواْ مِنۡ غَیۡرِ شَیۡءٍ أَمۡ هُمُ ٱلۡخَٰلِقُون؟ * 

أَمۡ خَلَقُواْ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَۚ بَل لَّا یُوقِنُونَ (طور: ٣٥ و ٣٦)

 

یا ایَّها النّاس اَنْتُم الفُقَراءُ إلَی اللّه وَاللّه هُوَ الغَنیِ الحَمید (فاطر: ١٥)

 

۲- آیاتی درباره‌ی اثبات یگانگی آفریننده:

- یَٰصَٰحِبَیِ ٱلسِّجۡنِ ءَأَرۡبَابٞ مُّتَفَرِّقُونَ خَیۡرٌ أَمِ ٱللَّهُ ٱلۡوَٰحِدُ ٱلۡقَهَّارُ (یوسف: ۳۹)

 

- مَا ٱتَّخَذَ ٱللَّهُ مِن وَلَدٖ وَمَا کَانَ مَعَهُۥ مِنۡ إِلَٰهٍۚ إِذٗا لَّذَهَبَ کُلُّ إِلَٰهِۭ بِمَا خَلَقَ وَلَعَلَا بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٖۚ سُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ عَمَّا یَصِفُونَ (مؤمنون: ٩١)

 

- لَوۡ کَانَ فِیهِمَآ ءَالِهَةٌ إِلَّا ٱللَّهُ لَفَسَدَتَاۚ فَسُبۡحَٰنَ ٱللَّهِ رَبِّ ٱلۡعَرۡشِ عَمَّا یَصِفُونَ (أنبیاء: ٢٢)

 

با بررسی‌های اولیه، آیات بسیار دیگری نیز هستند که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به این موضوع پرداخته‌اند، اما آیات بالا شکل استدلالی دارند. به این معنا که برای اثبات گزاره‌ای مشخص، مقدماتی بدیهی را در نظر گرفته‌اند و با استفاده ار اصولی منطقی به نتیجه رسیده‌اند.

امیدوارم با بررسی دقیق آیات بالا، بتوانم به اثبات‌های دقیقی برسم.

  • حسین اسمعیل زاده

حضرت قرآن

چهارشنبه, ۱۰ آبان ۱۴۰۲، ۱۲:۵۴ ق.ظ

عروس حضرت قرآن، نقاب آنگه براندازد/

که دارالملک هستی را مجرد بیند از غوغا

سنایی

  • حسین اسمعیل زاده

اثبات وجود خدا - ۲

سه شنبه, ۲ آبان ۱۴۰۲، ۱۲:۵۳ ب.ظ

بسم الله الرحمان الرحیم

   در مقاله اثبات وجود خدا یک اثبات سه بخشی برای اثبات وجود خداوند خالق و پرورنده‌ی همه چیز، آورده‌ام. اخیرا دوستی پیدا کرده‌ام و ایشان لطف کردند و مقاله‌ی بنده را مطالعه کردند. بعد از چند بار خواندن، ایراداتی به بخش سوم اثبات آورده شده وارد دانستند.

   به همین دلیل، بنده تحریک شدم تا اثبات خود را دوباره نگاه کنم. برای خودم نیز بخش سوم کمی مبهم و نادقیق به نظر رسید.

اول، صورت بخش سوم را اینجا می‌آورم:

   "قضیه یکتاییِ چیزِ مستقل- تنها و تنها یک چیزِ مستقل وجود دارد که دلیل هستی تمامی چیزها است.

 

   اثبات- برای اثبات این قضیه از برهان خلف استفاده می ­کنیم.

 

   فرض کنید دو چیز مستقل وجود داشته باشند. این دو در صفت استقلال مشترک هستند. برای اینکه این دو از هم متمایز باشند، برای هر کدام از آن‌ها، غیر از صفت استقلال، یک صفت دیگر وجود دارد. اسم صفت نامشترکِ چیزِ مستقلِ اول را، صفت «الف» و اسم صفت نامشترکِ چیزِ مستقلِ دوم را، صفت «ب» می‌ نامیم. حال این دو صفت الف و ب یا چیزهایی مستقل هستند و یا چیزهایی وابسته. اگر وابسته باشند که نشان دهنده‌ ی وابسته بودنِ دو چیزِ مستقلِ مفروض خواهد بود و فرض مستقل بودن آنها نقض شده و در نتیجه صورت قضیه اثبات می‌ شود. اما اگر دو صفت الف و ب، چیزهایی مستقل باشند، باز هم نشان دهنده‌ ی وابسته بودن چیزهای مستقل مفروض در اول اثبات خواهد بود، چرا که آن چیزها به دو صفت مستقل (استقلال و یک صفتِ الف یا ب) وابسته اند و باز فرضِ برهان خلف نقض شده و صورت قضیه اثبات می ‌شود. #"

 

اصلاحیه:

   اول نکته‌ای را دباره‌ی برهان خلف بگویم: در برهان خلف ما فرض می‌کنیم که عکس صورت قضیه برقرار باشد و سپس نشان می‌دهیم برقراری عکس صورت قضیه محال است. در نتیجه صورت قضیه برقرار خواهد بود.

   در ادمه، اثبات را به شکل درستی می‌آورم:

 

   "قضیه یکتاییِ چیزِ مستقل- تنها و تنها یک چیزِ مستقل وجود دارد که دلیل هستی تمامی چیزها است.

 

   اثبات- برای اثبات این قضیه از برهان خلف استفاده می ­کنیم.

 

   صورت برهان خلف: فرض کنید دو چیز مستقل وجود داشته باشند.

   این دو در ویژگی استقلال، مشترک هستند. برای اینکه این دو از هم متمایز باشند، باید برای حداقل یکی از آن‌ها، غیر از ویژگی استقلال، یک ویژگی دیگر وجود داشنه باشد (چرا که درغیر اینصورت، آن  دو چیز یکی خواهند بود و دو چیز مستقل وجود نخواهد داشت). اسم ویژگی نامشترکِ چیزِ مستقلِ اول را، ویژگی «الف» می‌‌نامیم.

   حال این ویژگی الف یا چیزی مستقل است و یا چیزی وابسته.

   اگر وابسته باشد که نشان دهنده‌ ی وابسته بودنِ چیز اول خواهد بود و فرض مستقل بودن آن نقض می‌شود و تنها چیز دوم آفریننده و پروردگار مستقل خواهد بود. در اینصورت با نقض صورت برهان خلف، صورت قضیه اثبات می‌شود.

   حالت دیگر این است که ویژگی الف، چیزی مستقل باشد. در اینصورت وجود دو چیز مستقل به وجود حداقل یک چیز مستقل دیگر می‌انجامد. برای اینکه چیز الف از دو چیز یاد شده قابل تمییز باشد، باید بین او و هر کدام از دو چیز دیگر، یک ویژگی متمایزکننده وجود داشته باشد. یعنی وجود ۳ چیز مستقل به وجود ۵ چیز مستقل می‌انجامد. همین‌طور که پیش برویم وجود دوچیز مستقل (یا به اصطلاح فلاسفه واجب الوجود) به وجود بینهایت چیز مستقل می‌انجامد. به بیان دیگر برای وجود دو چیز مستقل باید همه چیزهایی که می‌دانیم و نمی‌دانیم، مستقل (واجب الوجود) باشند. در صورتی که حداقل در مورد خود می‌دانیم که موجودی وابسته‌ایم! (ممکن الوجود هستیم.) پس این مثال نقض نشان می‌دهد که همه‌ی چیزها مستقل نیستند و در نتیجه صورت برهان خلف نقض می‌شود.

   با توجه به نقض صورت برهان خلف در دو حالت گفته شده، اثبات می‌شود که تنها و تنها یک چیز مستقل وجود دارد!

  • حسین اسمعیل زاده

تعلیم التوصیف الله فی القرآن

دوشنبه, ۱۳ شهریور ۱۴۰۲، ۰۶:۱۲ ب.ظ

أعزم أن أعلم القرآن و أکسب منها ما أرید فی حیاتی من حیث الانفرادیة و الاجتماعیة، دنیویة و الاخرویة. إبتدأ هذا السبیل بتعلیم التوصیف الله فی الکتاب.

  • حسین اسمعیل زاده